ΟΙ «ΑΙΩΝΙΟΙ» ΤΗΣ MARVEL ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΤΗΣ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
Οι «Αιώνιοι» της Marvel και οι θεολογικοί λαβύρινθοι του κινηματογραφικού της σύμπαντος
Η λογοτεχνία, η μουσική και σήμερα σε μεγάλο βαθμό η έβδομη τέχνη αποτελούν τομείς, οι οποίοι διαμορφώνουν αισθητά την πνευματικότητα των ανθρώπων. Αντικατοπτρίζουν τα προβλήματα της σύγχρονης εποχής και αναδεικνύουν ζητήματα που πολλές φορές αγνοούνται από τους επίσημους θρησκευτικούς φορείς. Αναμφίβολα σήμερα βιώνουμε μια επανάσταση, η οποία αναδιαμορφώνει την ιδέα μας για το τι είναι τέχνη. Πλέον μιλάμε για ένατη τέχνη (κόμικς), ενώ ακόμη και ορισμένα βιντεοπαιχνίδια μπορούν να θεωρηθούν ως ένα είδος διαδραστικής τέχνης. Πάντως, στις μέρες μας, η έβδομη τέχνη φαίνεται να έχει αναλάβει τον κύριο ρόλο της αναπαράστασης και της αφήγησης στη ζωή των ανθρώπων, αποτελώντας τον φορέα μιας εκκοσμικευμένης προσπάθειας –με οικουμενικές αξιώσεις– για την αναζήτηση της αλήθειας και ενός απώτερου νοήματος. Άλλωστε κάθε καλλιτεχνικό έργο διακρίνεται πολλές φορές από προφητική διορατικότητα, η οποία διαβλέπει πίσω απ’ την επιφάνεια των πραγμάτων. Δεν αποτελεί εξάλλου και η ίδια η Αγία Γραφή, –εκτός από θεόπνευστο έργο– μια απαράμιλλη καλλιτεχνική σύνθεση, ένα «ανεξήγητο θαύμα» όπως επισημαίνει ο Harold Bloom, ένα μεγαλόπρεπο αριστούργημα που δημιουργήθηκε από πολλούς και άγνωστους συγγραφείς με κύριο όμως εμπνευστή τον ίδιο τον Θεό; Μένουμε έκπληκτοι κάθε φορά που εμβαθύνουμε στη μεγαλειώδη διήγηση της Βίβλου, της οποίας οι ιστορίες φαίνεται να αντιστέκονται στο πέρασμα του χρόνου, εφόσον μπορούν συνεχώς να επανερμηνεύονται υπό το πρίσμα του παρόντος. Πρόκειται για μια αφήγηση, η οποία χαρακτηρίζεται από ενότητα και ποικιλομορφία, με αλληλένδετες ιστορίες, που πραγματεύονται θέματα, τα οποία σχετίζονται με το νόημα της δικαιοσύνης, της λύτρωσης, της θυσίας, καθώς και με τη διαρκή σύγκρουση μεταξύ καλού και κακού. Το ενδιαφέρον είναι ότι παρόμοια αφηγήματα συνεχίζουν να συναρπάζουν τους ανθρώπους μέχρι σήμερα και πιθανότατα σ’ αυτό το γεγονός οφείλεται η επιτυχία των ταινιών της Marvel, το κινηματογραφικό σύμπαν της οποίας επικεντρώνεται σε ταινίες με υπερήρωες. Ωστόσο, εδώ πρέπει να επισημάνουμε την ύπαρξης μιας σαφούς διάκρισης μεταξύ της βιβλικής αφήγησης και του εν λόγω κινηματογραφικού σύμπαντος. Η Αγία Γραφή αποτελείται από συγκεκριμένα βιβλία, τα οποία συγκροτούν τον Βιβλικό κανόνα, ο οποίος είναι κλειστός και δεν επιδέχεται μεταβολών. Αντιθέτως, το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel ομοιάζει περισσότερο με έναν ανοιχτό κανόνα, ο οποίος επιδέχεται ατελείωτων επεκτάσεων, αναθεωρήσεων και επαναπροσδιορισμών.
Για να είναι ένα κείμενο «ζωντανό και δραστικό» σημαίνει ότι μπορεί συνεχώς να επικαιροποιείται, νοηματοδοτώντας νέες καταστάσεις και προσφέροντας νέες προοπτικές σ’ ένα διαφορετικό πλαίσιο, απ’ αυτό στο οποίο δημιουργήθηκε εξαρχής. Αναμφισβήτητα τα κείμενα της Αγίας Γραφής είναι διαχρονικά, διότι είναι θεόπνευστα και γι’ αυτό διά της κατάλληλης ερμηνείας αφορούν τον άνθρωπο της νεωτερικότητας, παρόλο που τα ίδια γράφτηκαν σε προνεωτερική εποχή. Ασφαλώς το σύμπαν της Marvel ουδεμία σχέση έχει με θεοπνευστία, χαρακτηρίζεται όμως από μια παρόμοια ευελιξία, η οποία εφαρμόζεται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, χρονικές περιόδους και επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών, λόγω ακριβώς της συνεχιζόμενης, ανανεούμενης και κυριαρχούσας αφήγησης. Με άλλα λόγια αποτελεί μια «ζωντανή μυθολογία»
Η συνεχής επέκταση του εν λόγω σύμπαντος έφτασε σε ένα νέο επίπεδο με την έλευση της διαγενεακής αφήγησης, διότι οι ιστορίες δεν περιορίζονται πλέον στις σελίδες των κόμικς, αλλά μεταφέρονται στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και τα βιντεοπαιχνίδια. Εδώ και πάνω από 80 χρόνια η Marvel συνεχίζει την έκδοση κόμικς, ενώ έχει προχωρήσει και στην παραγωγή ταινιών (26 έως τώρα), οι οποίες χωρίζονται σε τέσσερα στάδια και φέρουν την επωνυμία «Εποποιία του Απείρου». Το κινηματογραφικό σύμπαν της Marvel βασίζεται σε χαρακτήρες που έχουν ήδη εμφανιστεί σε τηλεοπτικές σειρές, γραφιστικά μυθιστορήματα, παλαιότερες κινηματογραφικές ταινίες, καθώς και σε βιντεοπαιχνίδια. Όλες αυτές οι ιστορίες συμπλέκονται και συνδυάζονται υλοποιώντας μια ξεχωριστή σύνθεση, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως «το πολυπλοκότερο μυθιστορηματικό αφήγημα στην ιστορία του κόσμου» (Sean Howe, Marvel Comics:The Untold Story, 10). «Επίσημη» εκδοχή του αφηγήματος της Marvel με τη μορφή ενός καθορισμένου κανόνα δεν υφίσταται λόγω των συχνών αναθεωρήσεων των ήδη υπαρχουσών ιστοριών, καθώς και της συνεχούς εισαγωγής νέων διηγήσεων με διαφορετικές μορφές.
Διαβάστε όλο το άρθρο ΟΙ «ΑΙΩΝΙΟΙ» ΤΗΣ MARVEL ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΤΗΣ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ
