ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΕ ΑΝΤΙΔΥΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Ορθόδοξη και Ισλαμική κριτική στα ανθρώπινα δικαιώματα σε αντιδυτικό πλαίσιο
Ακούστε το άρθρο
Οι σχέσεις του Ορθοδόξου Χριστιανισμού με το Ισλάμ παρουσιάζουν πλείστες όσες πτυχές και εκφάνσεις στο πέρασμα των αιώνων, δοθέντος ότι οι δύο αυτές θρησκείες (μαζί με τα πολιτισμικά τους σύνολα) γειτνιάζουν γεωγραφικά και αναπόφευκτα σχετίσθηκαν ποικιλοτρόπως μεταξύ τους. Πέρα όμως από τις εντάσεις και συγκρούσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις έδειξαν να «συναντώνται» και ακόμη να «συνεργάζονται» για έναν κοινό σκοπό. Αυτό παρατηρείται, μεταξύ άλλων, στις προβληματικές σχέσεις και των δύο με τη Δύση και στις μορφές αντιδυτικισμού που αναπτύχθηκαν στους κόλπους τους. Η προσέγγιση μεταξύ τους παρατηρείται ήδη κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, για παράδειγμα, στις αραβικές πηγές οι Βυζαντινοί παρουσιάζονταν με κάπως «θετικότερο» τρόπο απ’ ό,τι οι επιτιθέμενοι Λατίνοι.[i] Η μετέπειτα άνοδος των Οθωμανών και η σταδιακή παρακμή του Βυζαντίου είχαν επίσης οδηγήσει στη δημιουργία ενός ισχυρού φιλοτουρκικού ρεύματος ανάμεσα στους Βυζαντινούς και δη σε εκείνους που ήταν αντίθετοι σε μια πιθανή ένωση με τη Λατινική Δύση.[ii] Εξάλλου, η επιβίωση του Πατριαρχείου στην Τουρκοκρατία μετά το 1453 είχε, μεταξύ άλλων, σαφή πολιτική διάσταση σε σχέση με την περαιτέρω αποξένωση της Ορθόδοξης Ανατολής από τη Λατινική Δύση και την αποφυγή μιας μελλοντικής συνεργασίας τους κατά των Οθωμανών.[iii] Δεν πρέπει να λησμονείται επίσης το διαδεδομένο Ορθόδοξο αφήγημα κατά την Τουρκοκρατία ότι ο Θεός είχε επιτρέψει την άλωση του Βυζαντίου από τους Οθωμανούς για να σώσει την Ορθοδοξία από μια πιθανή υποταγή της στον Πάπα της Ρώμης και στην αιρετική Δύση. Τέτοιες ιδέες υποστηρίχθηκαν επίσημα και από κύκλους του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στα τέλη του 18ου αιώνα (πρβλ. το φυλλάδιο Πατρική Διδασκαλία, 1798) με σκοπό να καταπνιγούν τυχόν επαναστατικές τάσεις ανάμεσα στους υπόδουλους Ορθοδόξους και να συνεχισθεί η παραδοσιακά πιστή προσήλωση στην «από Θεού» οθωμανική εξουσία.[iv]
Διαβάστε όλο το άρθρο ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΕ ΑΝΤΙΔΥΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
